Μία ίδια ιστορία αγάπης και μίσους επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο στις ελληνικές παραλίες ανάμεσα στις Καρέτα - Καρέτα και τους επισκέπτες. Διαβάστε γιατί επιστρέφουν κάθε χρόνο στη χώρα μας, όσο κι αν τις πληγώνουμε.
Η Καρέτα-Καρέτα είναι το μοναδικό από τα τρία είδη θαλάσσιας χελώνας στη Μεσόγειο που αναπαράγεται στην Ελλάδα. Παρόλο που όλο το χειμώνα κολυμπάει σε μακρινές θάλασσες και ωκεανούς, τέλη Μαΐου οι θηλυκές ξαναγυρνούν στην παραλία που γεννήθηκαν για να αφήσουν τα αυγά τους.
Η Καρέτα-Καρέτα ωοτοκεί σε όλη τη νοτιοανατολική Μεσόγειο (Λιβύη, Τυνησία, Ιταλία κλπ) αλλά το 60% του πληθυσμού της επισκέπτεται τις ελληνικές ακτές και ωοτοκεί στη νοτιοδυτική Ελλάδα, κυρίως στη Ζάκυνθο, την Πελοπόννησο και την Κρήτη. Η πανέμορφη αυτή χελώνα που έχει κατά μέσο όρο 90 κιλά βάρος και 1 μέτρο μήκος ακολουθεί την ίδια διαδρομή εδώ και δεκάδες εκατομμύρια χρόνια, από την εποχή των δεινοσαύρων.
Οι χελώνες ζευγαρώνουν στον κόλπο που βρίσκεται η παραλία που ξεκίνησαν τη ζωή τους. Οι θηλυκές βγαίνουν ανά 15 μέρες και φτιάχνουν από μία φωλιά μέσα στην άμμο, όπου θάβουν περίπου 110 αβγά. Κάθε χελώνα αφήνει περίπου 3 φωλιές, οπότε μόνο 3 φορές βγαίνει στη στεριά. Στη ζεστή άμμο επωάζονται τα αβγά μέχρι αρχές Σεπτέμβρη, από όπου θα ξεμυτίσουν κάποιο βράδυ τα χελωνάκια οδηγούμενα από το φως της θάλασσας με κατεύθυνση το νερό.
Αν κάποιος βρεθεί σε μία παραλία και διακρίνει μικρές πατημασιές ή βρει σκαμμένη και ξανασκεπασμένη άμμο, πράγμα που υποδεικνύει φωλιά, θα πρέπει να υποψιαστεί ότι μπορεί να βρίσκεται σε παραλία με φωλιές νεοσσών.
Η χελώνα καρέτα-καρέτα, λέει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο Θόδωρος Μπένος-Πάλμερ ο διευθυντής του Συλλόγου Προστασίας για τη Θαλάσσια Χελώνα «Αρχέλων», θεωρείται είδος προς εξαφάνιση και προστατεύεται από τη Σύμβαση της Βέρνης, καθώς και από τη συνθήκη CΙΤΕS για τον έλεγχο του εμπορίου ειδών απειλούμενων με εξαφάνιση. Πριν από 80 χρόνια, ο πληθυσμός της ξεπερνούσε τις 50.000. Σήμερα, με βία φθάνει τις 4.000 παγκοσμίως.
Οι χελώνες Καρέτα-Καρέτα έχουν μεγάλη θνησιμότητα. Από τα 1.000 αυγά, μόνο το ένα θα επιστρέψει ως ενήλικο. Οι απειλές που δέχονται είναι και φυσικές αλλά και ανθρωπογενείς. Από τη μία γίνονται εύκολη βορά σε ζώα, πουλιά και ψάρια, και από την άλλη κινδυνεύουν από τη ρύπανση της θάλασσας και την τουριστική ανάπτυξη στις παραλίες ωοτοκίας.
Ιδιαίτερο πρόβλημα αποτελούν οι πλαστικές σακούλες, τις οποίες νομίζουν για τσούχτρες, τις τρώνε και πεθαίνουν, καθώς και τα δίχτυα που πετούν οι ψαράδες, μένουν στο βυθό και μπλέκονται οι χελώνες.
Oι χελώνες αφού ωριμάσουν σεξουαλικά σε ηλικία 25 χρονών επιστρέφουν στην παραλία που γεννήθηκαν. Από εκεί και πέρα θα ξαναγυρνούν κάθε 2 ή 3 χρόνια. Αν βρουν εμπόδια (ομπρέλες, φώτα κλπ) πάνε στη διπλανή ακτή, κάνουν στροφή για τη θάλασσα, αφήνουν τα αυγά εκεί και αυτά χάνονται. Είναι συγκινητικό πώς αποτυπώνουν στα αισθητήρια όργανά τους τη συγκεκριμένη παραλία. Αυτό επιτυγχάνεται από τον μαγνητισμό της γης και με τη γεύση που έχουν τα ρεύματα του κόλπου και η άμμος.
Κάποιες περιοχές λαμβάνουν μέτρα προστασίας, όπως ο δήμος Ρεθύμνου που έχει βάψει τις λάμπες στην παραλιακή από τη μία πλευρά για να μην αντανακλά το φως και αποπροσανατολίζονται τα χελωνάκια. Ή στα Μάταλα που το βράδυ τα ξενοδοχεία και άλλες επιχειρήσεις χαμηλώνουν ή και σβήνουν τα φώτα τους. Αυτό είναι σημαντικό, γιατί τα χελωνάκια βγαίνουν μόνο το βράδυ για την πορεία τους προς τη θάλασσα και αν δουν φώτα στην ακτή τα ακολουθούν και τελικά πεθαίνουν στη στεριά.
Σε περίπτωση που βρείτε μία τραυματισμένη χελώνα, τότε:
1. Θα πρέπει να μεταφέρει τη χελώνα σε ασφαλές μέρος μακριά από κόσμο, θόρυβο, ρεύματα και αέρα. Η μεταφορά γίνεται πάντα από το καβούκι (ποτέ από τα πτερύγια ή το κεφάλι), φροντίζοντας όταν ακουμπήσει στο έδαφος να μη διπλωθούν από κάτω τα πτερύγιά της.
2. Τους θερινούς μήνες καλό είναι τα τραύματα της χελώνας να σκεπάζονται με ένα υγρό ύφασμα. Η θερμοκρασία του χώρου δεν πρέπει να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς Κελσίου, ενώ δεν πρέπει η χελώνα να μπει στο θαλασσινό νερό, ιδιαίτερα όταν είναι τραυματισμένη στο κεφάλι ή εξαντλημένη, επειδή μπορεί να πνιγεί.
3. Αν έχει μπλεχτεί σε δίχτυα ή πετονιά, θα πρέπει να αφαιρεθούν πολύ προσεκτικά.
4. Θα πρέπει να ελεγχθούν όλα τα πτερύγια για τυχόν σήματα αναγνώρισης (tags) και θα πρέπει να κληθεί το Δίκτυο Διάσωσης στον αριθμό 210 8944444.
