Σε μία χώρα με οκτώ μήνες άνοιξη ή καλοκαίρι λειτουργούν 22 χιονοδρομικά κέντρα, όλα χωρίς άδεια, χάρη στις άοκνες προσπάθειες του ελληνικού δημοσίου να μη βάλει τίποτε σε τάξη. Τα περισσότερα υπολειτουργούν ή φυτοζωούν, ενώ υπάρχει χιονοδρομικό που διαθέτει μόλις έναν υπάλληλο! Σύλλογοι, νομαρχίες, αναπτυξιακές εταιρείες, Γενική Γραμματεία Αθλητισμού και ιδιώτες κάνουν ό,τι περισσότερο μπορούν, για να προσελκύσουν έστω κάποιους από τις χιλιάδες των Ελλήνων που κάνουν σκι.
Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι με αληθινό πάθος για το χιόνι και το άθλημα, που φροντίζουν τα κέντρα σαν τα σπίτια τους και δίνουν όλη την ενέργειά τους, για να λειτουργούν με αξιοπρεπή υποδομή. Πολλές φορές όμως η καλή θέληση ή η γνώση του αντικειμένου δεν αρκούν, για να παρακαμφθεί σειρά εμποδίων, με κυριότερο το εξής ένα: το οικονομικό.
Από τα 111 λιφτ στα χιονοδρομικά όλης της χώρας τα 56 βρίσκονται στα κέντρα της Βόρειας Ελλάδας: Βίγλα Πισοδερίου, Τρία Πέντε Πηγάδια, Σέλι, Βίτσι, Καϊμακτσαλάν, Βασιλίτσα, Ελατοχώρι, Φαλακρό Δράμας, Λαϊλιά Σερρών. Ωστόσο χάρη στον ευφάνταστο νεοελληνικό τρόπο λειτουργίας του κράτους κανένα από αυτά αλλά και όσα βρίσκονται στην υπόλοιπη χώρα δεν έχει άδεια!
«Όλοι παράνομοι»
Ένας από τους πιο παλιούς χιονοδρόμους στη Βόρεια Ελλάδα, ο ναουσαίος Άκης Ταμπούρης, διευθυντής στο κέντρο Τρία Πέντε Πηγάδια, έχει περάσει όλη τη ζωή του στο βουνό. «Ο ΕΟΤ, για να δώσει άδεια σε χιονοδρομικό, ελέγχει τη νομιμότητα των κτισμάτων. Κανείς μας δεν έχει άδεια λειτουργίας για έναν πολύ απλό λόγο: Επειδή κανένα κτίριο στο βουνό δεν είναι νόμιμο! Κτίστηκαν όλα σαν καταφύγια με τη στήριξη αλλά και τη χρηματοδότηση νομαρχών και υπουργών με το γνωστό νεοελληνικό τρόπο τού ‘έλα μωρέ, θα τα βρούμε’. Τελικά ακόμη δεν τα έχουμε βρει. Πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος να νομιμοποιηθούν τα κτίσματα και να βγουν οι άδειες. Η πολιτεία μάς έχει δώσει παράταση ώς το Μάιο. Μέχρι τότε πρέπει να βρεθεί λύση».
Ο κ. Ταμπούρης θυμάται πώς χτίζονταν τα χιονοδρομικά στις δεκαετίες του ’50 και του ’60. «Τα υλικά ανέβαιναν με τα μουλάρια από τα μονοπάτια. Ούτε δρόμοι ούτε τίποτα. Οι φίλοι της ορειβασίας έφτιαξαν τα καταφύγια με μεράκι και αγάπη για το βουνό».
«Στην υποδομή ελεγχόμαστε αυστηρά»
Εάν τα χιονοδρομικά δεν έχουν άδεια, είναι εύλογο το ερώτημα κατά πόσο μπορούν να θεωρούνται στοιχειωδώς ασφαλείς οι υποδομές τους, καθώς το σκι είναι ένα άθλημα που κρύβει πολλούς κινδύνους. Ο κ. Ταμπούρης τονίζει ότι το ζήτημα της ασφάλειας είναι κάτι τελείως ξεχωριστό. «Όλοι έχουμε κάνει πιστοποιήσεις για τους αναβατήρες μας. Βέβαια ακόμη κι αυτό είναι κάτι για το οποίο το κράτος δεν μερίμνησε παρά μόνο έπειτα από δικές μας πιέσεις και κινήσεις. Το 1986, οπότε πρωτοήρθα στα Τρία Πέντε Πηγάδια, τα χιονοδρομικά ήταν στον έλεγχο του υπουργείου Μεταφορών, αλλά δεν υπήρχε φορέας ελέγχου για τους αναβατήρες! Το ζήτημα της ασφάλειας των χιονοδρόμων ήταν κάτι που απασχολούσε εμάς αλλά όχι το κράτος…».
Τελικά έπειτα από λίγα χρόνια συστάθηκε φορέας ελέγχου για τις πιστοποιήσεις, οι οποίες δίδονται στα χιονοδρομικά από ανεξάρτητες εταιρείες κατόπιν δικών τους αιτήσεων. «Εμάς μας ελέγχει μία ιταλική εταιρεία. Και φέτος πήραμε πιστοποίηση έγκαιρα».
Τα Τρία Πέντε Πηγάδια λειτουργούν από τη Δημοτική Επιχείρηση Νάουσας, που με τις αλλαγές του «Καλλικράτη» αναμένεται να συνενωθεί με τη Δημοτική Επιχείρηση Αγίου Νικολάου. «Οι εταιρείες μας είναι βιώσιμες. Βεβαίως, αν δεν λειτουργούσαμε με αντανακλαστικά ιδιωτικού τομέα, τα πράγματα θα ήταν τελείως διαφορετικά! Αισιοδοξούμε για το μέλλον. Το γεγονός ότι το χιονοδρομικό μας έχει παντού τεχνητή χιόνωση μας δίνει τη δυνατότητα να λειτουργούμε πολλές μέρες το χρόνο».
100 ημέρες
Τη χειμερινή σεζόν 2009-2010 το χιονοδρομικό κέντρο στα Τρία Πέντε Πηγάδια λειτούργησε 100 ημέρες. «Από το Μάιο αρχίσαμε τις εργασίες συντήρησης και τις ετοιμασίες για αυτή τη σεζόν. Δεν καθόμαστε ούτε μέρα. Λειτουργούσαμε και τον Αύγουστο και το Σεπτέμβριο για αναβάσεις με ποδήλατο, ώστε οι λάτρεις του mountain bike να έρχονται για το αγαπημένο τους σπορ στις κορυφές μας. Είμαστε πανέτοιμοι να λειτουργήσουμε και το μόνο που περιμένουμε είναι το χιόνι!».
Για τον Οκτώβριο υπήρχε προσφορά (150 ευρώ) για την ετήσια κάρτα. Το Νοέμβριο η κάρτα διατίθεται στα 180 ευρώ και το Δεκέμβριο θα ανέβει στα 210. «Αισιοδοξούμε ότι, μόλις τελειώσει ο Νοέμβριος, θα έρθει και το χιόνι».
ΣΕΛΙ - Έμεινε με έναν υπάλληλο!
Τα Τρία Πέντε Πηγάδια είναι από τα πλέον οργανωμένα ελληνικά χιονοδρομικά, με τα λιγότερα προβλήματα. Δυστυχώς δεν λειτουργούν όλα με την ίδια ευελιξία ή τις ίδιες συνθήκες. Το γειτονικό Σέλι έχει μείνει με έναν υπάλληλο! Ο πρώην διευθυντής του κέντρου Αντώνης Ρηγόπουλος συνταξιοδοτήθηκε πρόσφατα και μας μιλά για αυτό το παράδοξο.
«Δουλεύαμε χρόνια με συμβασιούχους οκταμηνίτες. Φέτος λόγω εκλογών οι προκηρύξεις πήγαν πίσω, άρα και οι προσλήψεις. Ελπίζουμε να λυθεί το πρόβλημα σύντομα». Στη θέση του κ. Ρηγόπουλου δεν έχει τοποθετηθεί κανείς!
Ο μηχανολόγος του χιονοδρομικού Σελίου Νίκος Τζιμογιάννης εμφανίζεται καθησυχαστικός. «Πιστεύουμε ότι θα λυθεί το θέμα. Για το ζήτημα της συντήρησης θα ήθελα να τονίσω ότι έχουν γίνει όλα τα προβλεπόμενα, είμαστε έτοιμοι. Πραγματοποιήθηκαν όλοι οι προβλεπόμενοι από την ελληνική και διεθνή νομοθεσία έλεγχοι των αναβατήρων από εξειδικευμένους και πιστοποιημένους τεχνικούς. Τα συρματόσχοινα ελέγχθηκαν και βρέθηκαν απολύτως κατάλληλα για τη συνέχιση της λειτουργίας τους, στη συνέχεια λιπάνθηκαν και κρεμάστηκαν». Ο κ. Τζιμογιάννης επιβεβαιώνει ότι έγιναν οι έλεγχοι στους αναβατήρες που έχουν συμπληρώσει δεκαετία και είναι οι παλαιότεροι στο Σέλι. «Όλα μας τα λιφτ είναι καινούργια. Τα παλαιότερα είναι αυτά, τα δεκαετίας. Όλα είναι σε άριστη κατάσταση. Φέτος δίνουμε μεγάλη βαρύτητα και στον καθαρισμό των πιστών».
Το χιονοδρομικό κέντρο Σελίου είναι το πρώτο που λειτούργησε στην Ελλάδα, το 1934, χρονιά στην οποία οργανώθηκαν οι πρώτοι πανελλήνιοι αγώνες χιονοδρομίας. Το 1955 τοποθετήθηκε ο πρώτος αναβατήρας της χώρας -μία εναέρια καρέκλα μήκους 750 μέτρων- που έφτανε σε υψόμετρο 1.600 μέτρων. Το 1968 επεκτάθηκε φτάνοντας σε υψόμετρο 1.730 μέτρων. Στις 4.2.1972 με βασιλικό διάταγμα χαρακτηρίζεται εθνικό στάδιο με την ονομασία Εθνικό Χιονοδρομικό Κέντρο Σελίου. Είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και ανήκει στη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού.
ΒΑΣΙΛΙΤΣΑ «Εμείς τώρα αναλάβαμε…»
Παρόμοιο πρόβλημα με το προσωπικό υπάρχει στο εθνικό χιονοδρομικό κέντρο Βασιλίτσας, που επίσης ανήκει στο κράτος, δηλαδή στη Γ.Γ.Α. «Εμείς μόλις αναλάβαμε τη διοίκηση», λέει ο πρόεδρος του χιονοδρομικού Χρήστος Παπαξάνθης. «Υπάρχει πρόβλημα με το προσωπικό. Μέχρι τώρα οι υπάλληλοι ήταν με συμβάσεις οκτάμηνες. Πέρυσι συμμετείχαν σε διαγωνισμό του ΑΣΕΠ και οι επιτυχόντες είδαν το διορισμό τους στο ΦΕΚ στις αρχές Μαρτίου. Δυστυχώς λίγες ημέρες αργότερα πάγωσαν όλες οι προσλήψεις στο δημόσιο, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να εργαστούν. Ευτυχώς προχθές ανακοινώθηκε ότι όλοι οι επιτυχόντες διαγωνισμών θα διοριστούν άμεσα». Όσο για το ζήτημα της συντήρησης, «έχουν αρχίσει οι εργασίες. Ήδη έγιναν αρκετές και θα είμαστε έτοιμοι πριν από το τέλος του μήνα».
Πέρυσι το χιονοδρομικό της Βασιλίτσας ήταν από τα κέντρα που τους «έκατσε» μεγάλη περίοδος χιονιού. Λειτούργησε 85 ημέρες τη σεζόν. «Έχουμε καλή χιονόπτωση ευτυχώς. Μόλις τελειώσουμε με τα ζητήματα του προσωπικού, θα δούμε τι θα γίνει και με τις τιμές για τις κάρτες μας».
Οι παλαιότεροι πιστεύουν ότι φέτος θα έχουμε βαρύ χειμώνα με πολύ χιόνι. Και οι μετεωρολόγοι αφήνουν να εννοηθεί ότι μας περιμένει πολύ διαφορετικός χειμώνας, πιο ψυχρός από αυτούς των τελευταίων ετών. Στα χιονοδρομικά τρίβουν τα χέρια τους. Το φθινόπωρο ήταν καλό (δηλαδή υγρό). Για τους βουνίσιους καλό φθινόπωρο σημαίνει καλό χιόνι.
ΚΑΪΜΑΚΤΣΑΛΑΝ Άργησε, αλλά θα ανοίξει
Την περασμένη σεζόν το χιονοδρομικό κέντρο του Καϊμακτσαλάν ήταν το τελευταίο που έκλεισε μαζί με αυτό της Βασιλίτσας. Υπήρξαν κάποια εσωτερικά προβλήματα, όπως αλλαγές στη διοίκηση και αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Παραμένοντας στη διαχείριση της Αναπτυξιακής Εταιρείας Νομού Πέλλης αναμένεται να λειτουργήσει, μόλις δημιουργηθούν οι συνθήκες.
Για να δοθεί νέα πνοή, η διεύθυνση ανατέθηκε στον παλιό χιονοδρόμο και γνώστη της λειτουργίας των κέντρων, καθώς διετέλεσε διευθυντής και στο χιονοδρομικό Ελατοχωρίου, Θωμά Αποστόλου. «Σε γενικές γραμμές χρονικά βρισκόμαστε στο σημείο όπου βρισκόμασταν πέρυσι τέτοια εποχή. Σε λίγες ημέρες τελειώνουν οι εργασίες συντήρησης και θα είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε», τονίζει ο κ. Αποστόλου. «Για να μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε στις ανάγκες, έγινε η αύξηση στο μετοχικό κεφάλαιο. Ελπίζουμε ότι θα πάμε καλά. Η διοίκηση διαθέτει βούληση για ανάπτυξη. Έχουμε σχέδια να αξιοποιήσουμε όλες τις δυνατότητές μας, να κάνουμε εκδηλώσεις, να διοργανώνουμε νυχτερινό σκι κτλ.»
Το Καϊμακτσαλάν έχει σε δύο σημεία τεχνητή χιόνωση. Χθες στο χιονοδρομικό είχε πέντε πόντους χιόνι.
ΒΙΓΛΑ Άνοιξε το πρώτο λιφτ
Το Σάββατο και την Κυριακή λειτούργησε το baby lift, μήκους 150 μέτρων, στο χιονοδρομικό κέντρο «Τόττης» στη Βίγλα Πισοδερίου, στο νομό Φλώρινας. Ήταν το πρώτο -και μοναδικό- λιφτ που λειτούργησε φέτος στην Ελλάδα. Στη Βίγλα είχε χθες 20 πόντους χιόνι, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι από τώρα δημιουργήθηκαν οι συνθήκες για χιονοδρομία αξιώσεων, αν και οι υπεύθυνοι χρησιμοποίησαν και το σύστημα τεχνητής χιόνωσης. «Πέρυσι πήγαμε πολύ καλά. Η σεζόν άρχισε στις 2 Δεκεμβρίου και κλείσαμε στις 14 Απριλίου. Η τεχνητή χιόνωση σίγουρα επιμηκύνει τη σεζόν», εξηγεί ο υπεύθυνος του χιονοδρομικού Τάσος Τόττης. Οι προβλέψεις των μετεωρολόγων αλλά και των ντόπιων τον κάνουν να αισιοδοξεί για τη φετινή σεζόν. «Με το παραμικρό έρχονται τα χαμηλά βαρομετρικά. Αυτό είναι πολύ καλό για μας».
Ο κ. Τόττης φρόντισε για το service του χιονοδρομικού. «Κάναμε μαγνητοσκοπήσεις συρματόσχοινων, όλους τους ελέγχους στους πύρους και ό,τι επιβάλλει ο ΕΟΤ. Είμαστε πανέτοιμοι».
Προκειμένου να προσελκύσει κόσμο, ο κ. Τόττης έχει ετοιμάσει προσφορά για διαμονή έξι ημερών (πέντε νύχτες). Περιλαμβάνει: πέντε διανυκτερεύσεις, σκι έξι ημέρες, ενοικιάσεις εξοπλισμού έξι ημέρες και έξι γεύματα έναντι 230 ευρώ το άτομο. «Η προσφορά αυτή δεν υπάρχει πουθενά στην Ελλάδα ούτε στην Ευρώπη. Στην εποχή στην οποία ζούμε πρέπει να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για τον πελάτη».
Όταν το χιόνι δεν αρκεί, για να σκεπάσει τα προβλήματα
Υπάρχουν κάποια χιονοδρομικά που δεν είναι ακόμη σίγουρο πώς ακριβώς θα κινηθούν. Στο Ελατοχώρι Πιερίας είναι απαραίτητο να γίνει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, ενώ στο Φαλακρό Δράμας ακόμη δεν γνωρίζουν πώς θα κινηθούν. Δύσκολα είναι τα πράγματα και για το Πήλιο. Στο Λαϊλιά Σερρών, επειδή η χρήση γίνεται κυρίως από αθλητές, είναι πιο εύκολο να λειτουργήσει.
Έξω από την Καστοριά υπάρχει το μικρό χιονοδρομικό κέντρο Βιτσίου, που λειτουργεί από το Σύλλογο Χιονοδρομίας Ορειβασίας Καστοριάς. Η συντήρηση των μηχανημάτων δεν ολοκληρώθηκε για οικονομικούς λόγους, με αποτέλεσμα να είναι απίθανο να λειτουργήσει φέτος. «Είμαστε σύλλογος», λέει ο κ. Αντωνίου, υπεύθυνος του κέντρου. «Καταλαβαίνετε ότι είναι πολύ δύσκολο το θέμα της χρηματοδότησης. Κατά καιρούς έχουμε πάρει χρήματα από τη νομαρχία ή τη Γ.Γ.Α. Φέτος όμως η κατάσταση είναι πολύ άσχημη».
